Цікавае пра беларускіх пісьменнікаў

21.05.2020

“Шэўрале” для паэта

Адкуль у Янкі Купалы з’явіўся аўтамабіль, які сёння каштуе больш за сто тысяч еўра?

У Дзяржаўным літаратурным музеі Янкі Купалы можна знайсці шмат экспанатаў: дзённікі, рукапісы, зборнікі, уласныя рэчы паэта. Сярод іх ёсць, нават, аўтамабіль “шэўрале”! Праўда, знаходзіцца “жалезны конь” (а можна сказаць і “залаты”, бо каштуе рарытэт не менш за сто тысяч еўра) не ў мінскім музеі, а ў яго філіяле - у Ляўках Аршанскага раёна. У сталіцу машыну прывозяць толькі для часовага экспанавання.

Давялося аднойчы падзівіцца на купалавага “каня”. Бліскучы, адпаліраваны... Нават уявіць цяжка, што машыне аж 80 гадоў!

У Янкі Купалы гэта машына з’явілася ў 1939 годзе, - расказала вучоны сакратар музея Ала Дражына. - Тагачасны першы сакратар ЦК КПБ Панцеляймон Панамарэнка замяніў ёю раней падораную паэту савецкую “эмку”. Менавіта на “шэўрале” Купала ў чэрвені 1941 года пакінуў палаючы Мінск, пераехаў спачатку ў Ляўкі, потым у Маскву, а пазней рушыў у эвакуацыю ў кірунку Казані.

Пасля смерці паэта ў 1942 годзе машына перайшла ва ўласнасць яго жонкі Уладзіславы Луцэвіч. Праз восем гадоў яна перадала яе Дзяржаўнаму літаратурнаму музею Янкі Купалы.

Аўтамабіляў Chevrolet GA Master DeLuxe сышло з канвеера крыху больш за дзве тысячы. Толькі адзін з іх трапіў у Беларусь. І дастаўся, менавіта, Купалу.

Вайна – боль і памяць народа

08.05.2020

Ніколі не ехаць
Хлапцу маладому
Да блізкага гаю,
Да роднага дому.

Над ім асыпаюцца
Слуцкія краскі,
Абсмалены колас
Схіліўся да каскі.

Ляжыць ён, як віцязь,
У стоптаным жыце.
Маці спаткаеце, -
Ёй не кажыце...

1941, Заходні фронт

   Гэтыя радкі малады беларускі паэт Мікола Сурначоў прысвяціў невядомаму маладому салдату, які загінуў у самым пачатку вайны пад Мінскам. Менавіта з гэтых радкоў была распачата паэтычная хвілінка “Вайна - боль і памяць народа” ва ўстанове адукацыі “Магілёўская гімназія-каледж мастацтваў імя Я.Глебава” 7 мая 2020 года.
   У вершы Міколы Сурначова “У стоптаным жыце” паказана трагічная падзея – гібель маладога салдата. Шчырасць, цеплыня, задушэўнасць лірычнага ўспаміну пра вайну выклікалі эмацыянальны водгук вучняў на падзеі тых далёкіх часоў, суперажыванне герою. Не пакінуў раўнадушнымі і вобразны лад твора. Жыта ў народных песнях заўсёды звязвалася з жыццём, мірнай працай, шчасцем на зямлі. У вершы яно “стоптанае”. Вайна бязлітасна нішчыць жыцці людзей…
   Падчас гутаркі размова ішла не толькі пра шматлікія ахвяры Вялікай Айчыннай вайны, а і пра ўдзячнасць нашчадкаў героям. Разам вучні склалі сінквейн:

Вайна.
Крывавая, бязлітасная.
Нішчыць, забівае, разбурае.
Вайна разлучае людзей назаўсёды.
Гора.
А яшчэ ў вучняў была магчымасць расказаць пра лёс сваякоў, якія на ўласныя вочы бачылі тыя жудасныя падзеі.